Jak wiecie, w języku polskim wszystkie rzeczowniki opisujące rzeczy, zjawiska, pojęcia i ludzi mają swój rodzaj gramatyczny. W polskich głowach świat dzieli się na trzy rodzaje w liczbie pojedynczej: męski, żeński i nijaki. Nie stoi za tym jakaś głębsza filozofia. Musimy po prostu sprawdzić końcówkę wyrazu i zapamiętać trochę wyjątków.

Najlepiej zacznijmy razem od najbardziej chyba regularnego rodzaju żeńskiego. Ogromna większość rzeczowników rodzaju żeńskiego kończy się samogłoską „a”: kawa, herbata, gazeta, książka, czekolada, torba, kobieta, dziewczyna, Warszawa, Polska, Kanada, Barcelona, Boliwia, Tunezja, pomarańcza, gruszka, woda, szklanka, lemoniada, zupa, koleżanka, nauczycielka, róża, lilia, lekcja, restauracja.

W konsekwencji, przymiotniki je opisujące również muszą kończyć się na „a”: kawa jest gorąca, herbata jest słodka, gazeta jest ciekawa, książka jest trudna, czekolada jest smaczna, torba jest ciężka, kobieta jest mądra, dziewczyna jest miła, Warszawa jest nowoczesna, Polska jest ciekawa.

Podobnie rzecz się ma z zaimkami wskazującymi albo dzierżawczymi: ta zupa jest zimna, ta lemoniada jest kwaśna, ta lekcja jest ciekawa, moja nauczycielka jest dobra, moja woda jest zimna, twoja komórka jest nowa, twoja prezentacja jest trudna.

Formę żeńską musi też mieć czasownik, jeśli potrzebujemy formy czasu przeszłego, przyszłego złożonego albo trybu warunkowego. Popatrzmy razem na przykłady, w których cały czas musimy pamiętać o końcówce „a”.

Ta kobieta oglądała film.
Ta zupa pomidorowa była trochę kwaśna.
Filharmonia Narodowa zorganizowała festiwal.
Moja córka będzie jadła obiad.
Nasza nauczycielka spóźniła się na lekcję.
Moja koleżanka chciałaby pójść na koncert.
Twoja prezentacja byłaby bardzo ciekawa, jeśli miałaby więcej przykładów.

Wyjątkowo rzeczowniki rodzaju żeńskiego są również zakończone

• spółgłoską: noc, krew, sól, kość, dłoń, twarz, podróż, myśl, powieść, mysz, odpowiedź, przyjaźń, marchew, wieś, płeć,

• „i”: pani, mistrzyni, bogini, gospodyni,
• „ość”: radość, złość, wolność, miłość, solidarność, żywność, gościnność, jakość, nowość, ufność, boskość, długość, godność, hojność, jasność, jawność, jedność, jasność, męskość, kobiecość, młodość, starość, równość, prawość, życzliwość, sprawiedliwość.

Ta ostatnia grupa jest szczególnie charakterystyczna, ponieważ zawiera wiele abstrakcyjnych pojęć związanych na przykład z psychologią, filozofią, polityką czy matematyką – wszystko, co po polsku najlepsze okazuje się być rodzaju żeńskiego.

Mimo innych końcówek w wyjątkach obowiązują te same zasady uzgadniania rodzaju w zdaniu, tzn. przymiotnik, zaimek i czasownik muszą być również rodzaju żeńskiego.

Dobranoc!

Ostatnia podróż była droga.

To była wielka miłość.

Pani Agata Zalewska pojechała do Krakowa.

Jak widać, jeśli uczysz się polskiego i chcesz mówić poprawnie, warto sprawdzać rodzaj i końcówki słówek, zrobić własne listy albo mapy myśli, co pozwoli Ci zwizualizować tę koncepcję i wyrobić w sobie nawyk nadawania rzeczom, pojęciom i ludziom rodzaju gramatycznego. Końcówki w języku polskim mają znaczenie!

Miłego polskiego!

Sprawdź się w rodzaju żeńskim w naszym 5-minutowym quizie: