Polska, Polskę, Polski, Polsce…
Warszawa, Warszawy, Warszawą, Warszawie…
John, Johna, Johnowi, Johnem, Johnie
Teatr, teatru, teatrowi, teatrem, teatrze, teatry, teatrów, teatrom, teatrami, teatrach…

What’s the deal with all these Polish word endings? What does it mean that we have 7 forms in the singular and 7 forms in the plural for nouns, adjectives, pronouns, and even numerals?

In the following texts, we’ll explain it step by step.

Let’s start with the most regular, most pleasant case – the instrumental (narzędnik in Polish).
You’ll gradually learn all its uses in lessons – recognizing the meaning, learning the endings, forming the correct versions, and using them in exercises and spontaneous speech.

“5 times instrumental,” please!

1.

The first situation where you usually encounter the instrumental case is introducing yourself.
Thanks to the instrumental, we convey very specific information about our identity, function, or role in life. This can include:

a) Very basic things like nationality or origin from a certain region or city, e.g.:
Jestem Polakiem. – I am Polish (man).
Jestem Warszawianką. – I am a woman from Warsaw.
Jestem Ślązakiem. – I am a Silesian.
Jestem Kanadyjką. – I am Canadian (woman).
Jestem Brazylijczykiem. – I am Brazilian (man).
Jestem Finką. – I am Finnish (woman).

b) Information about your profession, e.g.:
Jestem nauczycielką. – I am a teacher (woman).
Jestem profesorem. – I am a professor.
Jestem analitykiem. – I am an analyst.
Jestem projektantką. – I am a designer (woman).

c) Information about family or social roles:
Jestem synem. – I am a son.
Jestem mamą. – I am a mom.
Jestem babcią. – I am a grandmother.
Jestem ojcem. – I am a father.
Ania jest moją przyjaciółką. – Ania is my (female) friend.
Jan jest moim dobrym kumplem. – Jan is my good buddy.
Agnieszka jest znaną osobą. – Agnieszka is a famous person.

d) Any other identity you can express with a noun:
Jestem wegetarianką. – I’m a vegetarian (woman).
Jesteś weganinem. – You’re a vegan (man).
Jestem katolikiem. – I’m a Catholic (man).
Jestem muzułmanką. – I’m a Muslim (woman).
Jestem kobietą. – I’m a woman.
Jestem gejem. – I’m gay (man).
Jestem fanem muzyki. – I’m a music fan.
Jestem zwolennikiem partii xyz. – I’m a supporter of the xyz party.

2.

As the name suggests, the instrumental also indicates the tool or instrument with which an action is performed:
Płacę kartą. – I’m paying with a card.
Jem nożem i widelcem. – I eat with a knife and fork.
Piszę długopisem. – I write with a pen.
Maluję farbami. – I paint with paints.
Szyję białą nicią. – I sew with white thread.
Połączę to klejem. – I’ll glue it.
Otwieram drzwi tym kluczem. – I open the door with this key.

3.

In Polish, the instrumental is also used with means of transport:
Jadę samochodem. – I’m going by car.
Jeżdżę rowerem. – I ride a bike.
Pojechałem pociągiem. – I went by train.
Wrócę metrem. – I’ll come back by subway.
Podróżuję samolotem. – I travel by plane.
Popłyniemy promem. – We’ll sail by ferry.

4.

It’s also worth remembering a few verbs that require the instrumental in their construction. These include:
interesować się (to be interested in), zajmować się (to deal with), opiekować się (to take care of), kierować (to manage/drive), rządzić (to rule).
Examples:
Interesuję się historią. – I’m interested in history.
Zajmuję się finansami. – I work in finance.
Opiekuję się dzieckiem. – I take care of a child.
Kieruję firmą. – I manage a company.
Rząd rządzi krajem. – The government rules the country.

5.

Some prepositions – z, przed, za, między, nad, pod – also go with the instrumental case:
Rozmawiam z moim bratem. – I’m talking with my brother.
Parking jest przed biurem. – The parking lot is in front of the office.
Kawiarnia jest za tym budynkiem. – The café is behind that building.
Będę między trzecią a czwartą. – I’ll be there between 3 and 4.
Mieszkam nad sklepem. – I live above the shop.
Dokumenty są pod książką. – The documents are under the book.

Hopefully, these five main contexts of the instrumental case in Polish give you a good idea of the role it plays in our language. And since practice makes perfect, we invite you to try a few exercises. These are divided by language proficiency level, as you’ll be learning different uses of the instrumental case depending on your Polish level. At the beginner level, we cover the basics, but by the intermediate level, the curriculum expects you to know almost all of them.