Tadeusz Mazowiecki

Cup of Polish
Sport and polish something in common?
23 March 2021
Dice+
20 April 2021
Cup of Polish
Sport and polish something in common?
23 March 2021
Dice+
20 April 2021

Audio 1

28 października 2013 roku zmarł Tadeusz Mazowiecki – pierwszy niekomunistyczny premier Polski. W 1989 roku rząd Mazowieckiego zaczął realizować najważniejsze reformy polityczne i ekonomiczne. Jedną z reform był „plan Balcerowicza” – radykalne zmiany ekonomiczne, które do dzisiaj budzą kontrowersje.

Tadeusz Mazowiecki urodził się 18 kwietnia 1927 roku w Płocku. Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Brał udział w strajkach w Gdańsku w latach 80. jako ekspert Komitetu Strajkowego „Solidarności”. Od tego momentu cały czas współpracował z Lechem Wałęsą. W 1992 roku został funkcjonariuszem Organizacji Narodów Zjednoczonych w byłej Jugosławii. Trzy lata później podał się do dymisji – zaprotestował przeciwko polityce ONZ w tym regionie.

Szef Komisji Europejskiej Jacques Delors powiedział o Mazowieckim, że był człowiekiem kompromisu i dialogu.

zmarł – nie żyje; adj. zmarły

premier – szef Rady Ministrów

zaczynać / zacząć – startować

najważniejszy – ważny

zmiana – modyfikacja

budzić kontrowersje – prowokować emocjonalne dyskusje

urodzić się – zacząć żyć

brać / wziąć udział – partycypować

współpracować – kooperować

zostawać / zostać – tu: zacząć pracować jako (funkcjonariusz)

podać się do dymisji – zrezygnować z funkcji

przeciwko – kontra

Audio 2

28 października 2013 roku zmarł Tadeusz Mazowiecki. Na jego pogrzeb w archikatedrze Świętego Jana w Warszawie przyszły tysiące Polaków. Kondolencje przesłali politycy z całego świata: Barack Obama, Angela Merkel, Dalajlama. Prezydent ogłosił żałobę narodową.

Dlaczego Tadeusz Mazowiecki był tak ważną osobą w Polsce?

Urodził się 18 kwietnia 1927 roku w Płocku. Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W 1956 roku założył Klub Inteligencji Katolickiej. W latach 60. był posłem komunistycznego sejmu. W latach 80. związał się z „Solidarnością”- najpierw jako ekspert w czasie strajków w stoczni gdańskiej, potem jako doradca Lecha Wałęsy i redaktor tygodnika „Solidarność”. W 1989 roku brał udział w obradach Okrągłego Stołu. W wyniku tych negocjacji komunistyczny generał Wojciech Jaruzelski został prezydentem, a przedstawiciel opozycji – Tadeusz Mazowiecki – dostał stanowisko premiera.

Jego pierwszy niekomunistyczny rząd przeprowadził wiele reform – w administracji, w edukacji i w ekonomii. Najtrudniejsze dla Polaków były właśnie reformy ekonomiczne realizowane przez ministra finansów Leszka Balcerowicza. „Plan Balcerowicza” zmienił zupełnie polską sytuację gospodarczą – zbudował wolny rynek. Niestety, dużym kosztem były hiperinflacja (600%) i bezrobocie.

Pierwszy premier był też często krytykowany za „politykę grubej kreski (linii)” – brak dekomunizacji w polityce, w armii i w ekonomii.

W 1991 roku Tadeusz Mazowiecki przegrał wybory prezydenckie. Przez 10 lat pracował jako poseł demokratycznego sejmu. W latach 1992-1995 pełnił rolę funkcjonariusza Organizacji Narodów Zjednoczonych w byłej Jugosławii. W 2011 roku został doradcą prezydenta Bronisława Komorowskiego.

Jak powiedział Jacques Delors – odszedł człowiek kompromisu, człowiek dialogu.

pogrzeb – ceremonia po czyjejś śmierci

kondolencje – słowa współczucia dla rodziny po śmierci bliskiej osoby

żałoba – czas po śmierci bliskiej osoby

poseł – parlamentarzysta

sejm – część parlamentu

stocznia – firma, która produkuje łodzie i statki

doradca – ekspert, konsultant

obrady –  negocjacje, dyskusja

stanowisko – funkcja w firmie, w parlamencie

gospodarczy – ekonomiczny

bezrobocie – brak pracy

brak – sytuacja, kiedy nie ma czegoś

przegrywać / przegrać – op: wygrywać/ wygrać

pełnić funkcję – realizować zadania

odchodzić / odejść – wyjść i nie wrócić; tu: umrzeć