28 października 2013 roku zmarł Tadeusz Mazowiecki – pierwszy niekomunistyczny premier Polski. W 1989 roku rząd Mazowieckiego zaczął realizować najważniejsze reformy polityczne i ekonomiczne. Jedną z reform był „plan Balcerowicza” – radykalne zmiany ekonomiczne, które do dzisiaj budzą kontrowersje.
Tadeusz Mazowiecki urodził się 18 kwietnia 1927 roku w Płocku. Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Brał udział w strajkach w Gdańsku w latach 80. jako ekspert Komitetu Strajkowego „Solidarności”. Od tego momentu cały czas współpracował z Lechem Wałęsą. W 1992 roku został funkcjonariuszem Organizacji Narodów Zjednoczonych w byłej Jugosławii. Trzy lata później podał się do dymisji – zaprotestował przeciwko polityce ONZ w tym regionie.
Szef Komisji Europejskiej Jacques Delors powiedział o Mazowieckim, że był człowiekiem kompromisu i dialogu.
zmarł – nie żyje; adj. zmarły
premier – szef Rady Ministrów
zaczynać / zacząć – startować
najważniejszy – ważny
zmiana – modyfikacja
budzić kontrowersje – prowokować emocjonalne dyskusje
urodzić się – zacząć żyć
brać / wziąć udział – partycypować
współpracować – kooperować
zostawać / zostać – tu: zacząć pracować jako (funkcjonariusz)
podać się do dymisji – zrezygnować z funkcji
przeciwko – kontra
28 października 2013 roku zmarł Tadeusz Mazowiecki. Na jego pogrzeb w archikatedrze Świętego Jana w Warszawie przyszły tysiące Polaków. Kondolencje przesłali politycy z całego świata: Barack Obama, Angela Merkel, Dalajlama. Prezydent ogłosił żałobę narodową.
Dlaczego Tadeusz Mazowiecki był tak ważną osobą w Polsce?
Urodził się 18 kwietnia 1927 roku w Płocku. Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W 1956 roku założył Klub Inteligencji Katolickiej. W latach 60. był posłem komunistycznego sejmu. W latach 80. związał się z „Solidarnością”- najpierw jako ekspert w czasie strajków w stoczni gdańskiej, potem jako doradca Lecha Wałęsy i redaktor tygodnika „Solidarność”. W 1989 roku brał udział w obradach Okrągłego Stołu. W wyniku tych negocjacji komunistyczny generał Wojciech Jaruzelski został prezydentem, a przedstawiciel opozycji – Tadeusz Mazowiecki – dostał stanowisko premiera.
Jego pierwszy niekomunistyczny rząd przeprowadził wiele reform – w administracji, w edukacji i w ekonomii. Najtrudniejsze dla Polaków były właśnie reformy ekonomiczne realizowane przez ministra finansów Leszka Balcerowicza. „Plan Balcerowicza” zmienił zupełnie polską sytuację gospodarczą – zbudował wolny rynek. Niestety, dużym kosztem były hiperinflacja (600%) i bezrobocie.
Pierwszy premier był też często krytykowany za „politykę grubej kreski (linii)” – brak dekomunizacji w polityce, w armii i w ekonomii.
W 1991 roku Tadeusz Mazowiecki przegrał wybory prezydenckie. Przez 10 lat pracował jako poseł demokratycznego sejmu. W latach 1992-1995 pełnił rolę funkcjonariusza Organizacji Narodów Zjednoczonych w byłej Jugosławii. W 2011 roku został doradcą prezydenta Bronisława Komorowskiego.
Jak powiedział Jacques Delors – odszedł człowiek kompromisu, człowiek dialogu.
pogrzeb – ceremonia po czyjejś śmierci
kondolencje – słowa współczucia dla rodziny po śmierci bliskiej osoby
żałoba – czas po śmierci bliskiej osoby
poseł – parlamentarzysta
sejm – część parlamentu
stocznia – firma, która produkuje łodzie i statki
doradca – ekspert, konsultant
obrady – negocjacje, dyskusja
stanowisko – funkcja w firmie, w parlamencie
gospodarczy – ekonomiczny
bezrobocie – brak pracy
brak – sytuacja, kiedy nie ma czegoś
przegrywać / przegrać – op: wygrywać/ wygrać
pełnić funkcję – realizować zadania
odchodzić / odejść – wyjść i nie wrócić; tu: umrzeć